Milli Eğitim Bakan yardımcısı Mahmut Özer, Star Gazetesinde yayımlanan makalesinde,
mesleki eğitimde gelinen noktayı özetledi. Birin yılın sonunda sektörle güçlü
işbirlikleri oluşturuldu, öğrenci sayısı bir önceki yıla göre %17 arttı, öğretmenlerin
eğitimlerinde artış meydana geldi, çırak-kalfa ve uzta sisteminde önemli düzenlemeler
yapıldı. İşte Mahmut Özer'in yaptığı tespitler:
1- Sektör ile güçlü işbirlikleri kuruldu
Mesleki ve teknik eğitim sektörlerin ihtiyaç duyduğu insan kaynağını yetiştirmek
için kurgulanmış bir eğitim türüdür. Dolayısıyla sektörlerle yoğun etkileşimin
olması, eğitim türünün doğası gereğidir. Bu nedenle MEB, eğitim verdiği 54 alan
ve 203 dalda ilgili sektörlerle sistematik bir iş birliği yaklaşımı gerçekleştirdi.
İş birliği yaklaşımı sektörleri eğitim süreçlerinin tamamına dahil etmeye odaklanıyor.
Bir diğer ifadeyle iş birliği, eğitim verilen alanda müfredatın birlikte
güncellenmesini, öğrencilerin işletmelerde beceri eğitimlerinin
birlikte düzenlenmesini, öğretmenlerin iş başı ve mesleki gelişim eğitimlerine
sektörlerin destek vermesini kapsıyor. İlaveten, sektörler başarılı
öğrencilere burs vermeyi ve iş birliği kapsamındaki okullardan mezun olanlara
istihdamda öncelik vermeyi de taahhüt ediyor. İlk defa bu kapsamda bir iş
birliği modeli uygulamaya konuyor. Bu deneyim sektörler için de yenidir ve sektörlerden
kenarda durup şikayet etme yerine sürece aktif katılıp sorumluluk almayı talep
ediyor. İş birliklerinin ayrıntıları tüm alanlardaki sektörlerin önemli temsilcileriyle
paylaşıldığında aslında onların da yıllardan beri bunu istedikleri görüldü.
Ve bir yıl gibi kısa bir sürede eğitim verilen 54 alanın tamamında sektörlerle
güçlü iş birlikleri kuruldu. Kurulan bu güçlü iş birlikleri bundan sonra
değinilecek başarıların elde edilmesine önemli katkı verecektir.
2- Öğrenci sayısı yüzde 17 arttı Sektörlerin aktif katıldığı ve öğrencilere burs, gerçek iş ortamında beceri
eğitimi ve istihdam vaadi olan bir mesleki ve teknik eğitim arzı, öğrencilerin
ve ailelerinin kısa vadede ilgisini çekmeyi başardı. 2019-2020 eğitim-öğretim
yılında mesleki ve teknik ortaöğretime kaydolan öğrenci sayısı bir önceki yıldakine
göre yüzde 17 arttı. Özellikle sektörlerle iş birliği kurulmuş proje okullarında
doluluk oranları yüzde 100'e yaklaştı.
MEB çözüme yönelik geliştirdiği yeni yaklaşımda mesleki ve teknik ortaöğretimde
çeşitlilik öngörüyordu. Bu amaçla ASELSAN ile savunma sanayi alanında iş birliğine
gitti ve ASELSAN Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesini kurdu. Benzer şekilde mühendislik
eğitiminde ülkemizde tarihi en eski olan ve güçlü deneyime sahip İTÜ'nün bu
deneyimlerinden ortaöğretim seviyesinde yararlanmak üzere MEB ile işbirliği
içinde İTÜ Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesini kurdu. Her iki okula da sunulan
kontenjanın çok üzerinde başvuru oldu ve ilk kez mesleki ve teknik ortaöğretime
yüzde 1'lik dilimden öğrenci alındı.
3- Öğretmen eğitiminde artış
Mesleki ve teknik eğitimde alan ve atölye öğretmenlerinin iş başı ve mesleki
MEB'in mesleki ve teknik eğitimde çözüme yönelik geliştirdiği yeni yaklaşımda
öğretmen eğitimine özel önem verildi. Bu amaçla yukarda değinilen sektörlerle
kurulan güçlü iş birlikleri kullanıldı ve eğitim verilen tüm alanlardaki öğretmenleri
içeren kapsamlı bir eğitim paketi hazırlandı. Sektörler iş yerlerinin kapılarını
öğretmenlerin eğitimleri için açtı. Tüm bu iş birliklerinin sonunda 2019 yılında
eğitim alan öğretmen sayısında bir önceki yıla göre altı katlık artış elde edildi
ve 15 bin öğretmene iş başı ve mesleki gelişim eğitim imkanı sunuldu. MEB, 2019
yılında bu süreçteki deneyimlerini göz önüne alarak 2020 yılı için 20 bin öğretmenin
iş başı ve mesleki gelişim eğitimi planlaması yaptı. Böylece iki yıl gibi kısa
bir sürede mesleki ve teknik alan öğretmenlerinin yaklaşık yüzde 70'nin iş başı
ve mesleki gelişim eğitimleri tamamlanmış olacaktır.
Mesleki ve teknik ortaöğretim kurumlarında döner sermaye kapsamında üretim
yapılmakta ve hizmet sunulmakta olup öğrencilerin mesleki becerileri uygulayarak
kazanmasında büyük öneme sahiptir. Ayrıca, öğrenciler yapılan üretime ve sunulan
hizmetlere katkıları ölçüsünde asgari ücrete kadar ücret alabilmekte ve mezun
olduklarında da istihdamları kolaylaşmaktadır. Dolayısıyla bu alanda alınacak
mesafe, mesleki ve teknik eğitimin tercih edilebilirliğini de artıracaktır.
Bu kapsamda yapılan üretim ve sunulan hizmetlerden elde edilen gelirlerden yapılan
yüzde 15'lik hazine kesintisinin 2018 yılı sonunda yüzde 1'e düşürülmesi mesleki
ve teknik eğitimde eğitim-üretim-istihdam ilişkisini güçlendirmiş ve yapılan
üretim ve sunulan hizmetlerde bir önceki yıla göre yüzde 40'lık bir artış elde
edilmiştir. 2019 yılında yaşanan süreç değerlendirilmiş ve 2020 yılında yüzde
100'lük artış için gerekli planlama yapılmıştır. 4- Çırak-kalfa-usta eğitimi
Geleneksel çırak-kalfa-usta eğitiminin yapıldığı mesleki eğitim merkezlerinde
öğrenciler haftada bir gün okulda eğitim alırken diğer günlerde işletmelerde
eğitimlerine devam etmektedir. MEB, mezunlarının eğitim aldıkları alanlarda
istihdam oranlarının yüzde 90'lara ulaştığı mesleki eğitim merkezlerini güçlendirmek
için önemli bir adım attı. Bu okullara devam eden öğrenciler dört yıllık eğitimleri
sonunda usta belgesi alabilmelerine rağmen lise diploması alamıyorlardı. Bu
da mesleki eğitim merkezlerinin tercih edilebilirliğini olumsuz etkiliyordu.
MEB, bu okullardaki öğrencilerin okula geldiklerinde fark derslerini alabilmeleri
ve dört yıllık eğitim sonunda lise diploması hakkı elde edebilmeleri için esnek
bir yapı kurdu ve 2019-2020 eğitim-öğretim yılı itibariyle uygulamaya koydu.
Bu adım mesleki eğitim merkezlerinin tercih edilebilirliğini artırdı ve kayıt
olan öğrenci sayısı bir önceki yıla göre yüzde 62 arttı. MEB, çözüme yönelik
geliştirdiği yeni yaklaşımda eğitim-istihdam ilişkisinin çok güçlü olduğu mesleki
eğitim merkezlerindeki öğrenci sayısını iki katına çıkarmayı hedefliyor. Bu
amaçla lise diploması hakkına ilaveten özel sektörün özellikle organize sanayi
bölgelerinde ve büyük ölçekli işletmelerde mesleki eğitim merkezi kurabilmeleri
için 5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunda değişiklik yapıldı.
Güncelleme Tarihi: 25 Kasım 2019, 09:00
